Güvenli ve Sağlıklı Bir İş Yeri Yaratmak: Mobbingi Önleme ve İK'nın Rolü
28 Mart 2023 Salı/HR Metrics
İş yerinde zorbalık olarak adlandırılan mobbing, bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerinde ciddi etkileri olan önemli bir sorundur. Mobbing, bir kişi ya da bir grup bireyin, iş yerinde başka birini yıldırmak, aşağılamak veya engellemek amacıyla sergilediği psikolojik taciz davranışlarını ifade eder. Bu durum, işle ilgili olaylardan dışlanma, dedikodu yayma, sözlü taciz, fiziksel tehdit ve hatta sabotaj gibi farklı şekillerde gerçekleşebilir.
Mobbingin Olası Sonuçları:
Mobbingin etkileri, mağdurlar için yıkıcı olabilir. Anksiyete, depresyon, öz güven kaybı ve bazı durumlarda fiziksel hastalıklar yaşayabilirler. Ayrıca iş performanslarını etkileyerek üretkenliğin azalmasına ve hatta iş kaybına yol açabilir. Uzun süreli mobbing, kronik stres, duygusal tükenme ve intihar gibi zararlı sonuçlara yol açabilir. Baş ağrısı, mide sorunları ve kalp hastalığı riskinde artış gibi fiziksel etkileri de olabilir. Mobbing, sadece bireyi değil, tüm organizasyonu da etkileyerek çalışanların morali ve verimliliği üzerinde olumsuz etkiler yaratır. İş yeri mobbingi ele alınmadığında, yasal sonuçlar ve davalarla karşılaşılması muhtemeldir.
Mobbingin Nedenleri:
İş yerinde mobbingin ortaya çıkmasının çeşitli nedenleri vardır. Kişiler arası çatışmalar, fikir ya da çalışma tarzı farklılıkları ve sınırlı kaynaklar için rekabet gibi durumlar mobbinge yol açabilir. Agresif veya rekabetçi davranışları destekleyen iş yeri kültürü de mobbinge neden olabilir. İş yerinde mobbingin olası nedenlerini tanımak, bu tür davranışları önlemek ve ele almak için çok önemlidir. Böylece tüm çalışanlar için saygılı ve sağlıklı bir çalışma ortamı yaratılabilir.
Yöneticilerin Mobbingi Önlemedeki Rolü:
Yöneticiler, çalışanları için güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlama sorumluluğunu üstlenmelidir. Bu, çalışanları taciz ve zorbalıktan korumayı da kapsar. İş yerinde mobbingin önlenmesi için yöneticilerin proaktif bir yaklaşım benimsemesi önemlidir. Psikolojik taciz ve zorbalığı ele alacak politikalar ve prosedürler uygulamak, çalışanlara bu tür davranışları nasıl tanıyacakları ve bildirecekleri konusunda eğitim vermek ve saygıyı temel alan kapsayıcılık kültürü oluşturmak bu sürecin başarılı olmasını sağlayacaktır.
İK'nın Mobbingi Önlemedeki Rolü:
İK departmanı, iş yerinde mobbingin ele alınması ve önlenmesi konusunda önemli bir role sahiptir. Çalışan refahından sorumlu olan İK, mobbingin ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve meydana geldiğinde uygun şekilde nasıl müdahale edileceği konusunda kapsamlı bir anlayışa sahip olmalıdır. İK departmanı, iş yeri mobbingini önlemek ve ele almak için şu adımları da içeren çeşitli önlemler alabilir:
1) Politika ve prosedürler geliştirmek:
İK, iş yerinde zorbalığı yasaklayan politikalar ve prosedürler oluşturmalı ve zorbalık olaylarını raporlamak ve ele almak için net bir çerçeve sağlamalıdır. Politika, zorbalık davranışlarının sonuçlarını da açıklamalıdır.
2) Eğitim planlamaları:
İK, yöneticilere ve çalışanlara mobbingin ne olduğu, nasıl tanımlanacağı ve nasıl rapor edileceği konusunda eğitimler sunabilir. Bu eğitim, saygılı ve kapsayıcı bir iş yeri kültürü yaratmanın önemini vurgulamalıdır.
3) Şikayetleri dikkate almak:
İK, iş yerinde zorbalık veya yıldırmaya ilişkin tüm şikayetleri ciddiyetle araştırmalıdır. Soruşturma, zamanında ve gizli bir şekilde yürütülmeli ve tarafsız bir üçüncü kişiyi içermelidir. İK, davranışın doğası, ilgili taraflar ve soruşturmanın sonucu dahil olmak üzere tüm mobbing olaylarını belgelemelidir.
4) Mağdurları desteklemek:
İK, psikolojik taciz mağdurlarına danışmanlık ve diğer kaynaklar dahil olmak üzere gerekli desteği sağlamalıdır. Ayrıca, mağdurun daha fazla zarar görmemesi için korunmasını ve oluşabilecek misillemeyi önlemek için uygun önlemlerin alınmasını vakit kaybetmeden sağlamalıdır.
5) Düzeltici önlemler almak:
Eğer mobbingin meydana geldiği tespit edilirse, İK uygun düzeltici önlemi almalıdır. Bu, disiplin cezası, yeniden eğitim veya daha fazla olayın meydana gelmesini önlemek için diğer önlemleri içerebilir. İK, uygun düzeltici eylem planları geliştirmek ve bunların etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak için yönetim ve hukuk danışmanı ile iş birliği yapmalıdır.
Sonuç olarak, güvenli ve sağlıklı bir iş yeri yaratmak için mobbingin önlenmesi ve ele alınması büyük önem taşır. İşverenler, yöneticiler ve İK departmanı, bu sorunu proaktif bir şekilde ele alarak ve uygun politikalar, prosedürler ve eğitimlerle iş yerinde saygı ve kapsayıcılık kültürünü destekleyerek bu amaca ulaşabilirler. Böylece, tüm çalışanlar için daha iyi bir çalışma ortamı sağlanarak hem çalışanların hem de işletmenin başarısı artırılabilir.
Uzm. Psk. Dan. Gulara Rzayeva